यल, ९ सिल्लाथ्व : नेपाल राष्ट्र बैंकया गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीं पंपाखें हरित अर्थतन्त्रया प्रवद्र्धन व लकसमैत्री समाज निर्माणय् योगदान जुइगु भलसा यानादीगु दु ।
खोटाङया दिक्तेलय् आः वइगु फागुन १५, १६ व १७ गते ‘न्हापांगु राष्ट्रिय पं सम्मेलन’या सुचं बिइत थौं थन ग्वसाःग्वःगु पूर्वतयारी ज्याझ्वलय् गभर्नर अधिकारीं आर्थिक दिगोपना यायेत हरित अर्थतन्त्र महत्वपूर्ण जुइगु धारणा तयादिसें सहर केन्द्रित सम्मेलनयात पं सम्मेलनं हाथ्या ब्यूगु न्ह्यथनादिल । वय्कलं पंसम्बन्धी विषयवस्तुइ आधारित जुयाः खोटाङय् ग्वसाःग्वयेत्यंगु सम्मेलनं न्हूगु अभ्यास याइगु नापं हरित अर्थतन्त्रयात हःपाः बिइगु भलसा यानादिल ।
“न्हियान्हिथंया जीवनय् पं उपयोगी व दिगो जुइ, आर्थिक दिगोपनाया निंतिं हरित अर्थतन्त्रयात प्रवद्र्धन यायेत थुकिया भूमिका महत्वपूर्ण जुइ । स्वस्थ व लकसमैत्री जुइगुकथं ज्या यायेत पं ज्यालेगे जू”, अधिकारीं धयादिल । वय्कलं पं सम्मेलनया सफलता, व छ्यलाबुला अप्वयेकेत, व्यावसायिक अभिवृद्धि, निर्यात प्रवद्र्धनलिसेंया ख्यलय् राष्ट्र बैंक व थःपाखें ग्वाहालि यायेगु प्रतिबद्धता बियादिल ।
पूर्वमन्त्री गणेश शाहं खोटाङया दिक्तेलय् जुइगु सम्मेलनं पंलिसे आधारित लजगा प्रवद्र्धनय् महत्वपूर्ण भूमिका म्हितीगु भलसा यानादिल । वय्कलं पं झीगु धर्म, संस्कृति, परम्परा, घरेलु नापं चीधंगु लजगालिसें जनजीविकालिसे स्वानाच्वंगुलिं थ्व बहुउपयोगी वस्तु जूगु धारणा बियादिल ।
वन अनुसन्धान नापं प्रशिक्षण केन्द्रया महानिर्देशक डा राजेन्द्र केसीं पंयात ‘हिमालयन बाम्बो ब्रान्ड’ दयेकाः अन्तरराष्ट्रिय बजारय् निर्यात याये फइगुलिं सम्मेलन उपलब्धिमूलक जुइगु भलसा कयादिल । छगू बहुउपयोगी वनस्पति पंया मानव जीवन व जनजीविकालिसे अन्योन्याश्रित सम्बन्ध दूगु कनादिसें वय्कलं ग्रामीण लागाय् आवश्यकता व सहरी लागाय् सौख कथं पंया सामानत छ्यलाबुला अप्वयावंगु न्ह्यथनादिल ।
“नेपालय् २३ जातिया ८१ प्रजातिया पं लुइकेफइ, संसारय् दूगु पंमध्ये नेपालय् १९ प्रतिशत लुइकेफइ, तराईनिसें पहाड व हिमालय् नं दइगु पंयात गरिबया पासा जक मखु तःम्हिपिनि सौख पूवंकीगु वस्तु कथं च्वयेकाः थुकिया प्रवद्र्धनय् बः बिइमाः”, डा केसीं धयादिल । वय्कलं आयात, निर्यात ख्यलय् पंया भूमिका महत्वपूर्ण जू धयादिसें पंपाखें दयेकीगु यक्व सामग्रीं फयांफक्व फाइदा कायेफयेकेमाःगु धारणा तयादिल ।
ग्रीन बम्बो क्रियशन प्रालिया प्रतिनिधि प्रदीप दङ्गालं पं तसकं याकनं तःधं जुइगु वनस्पति जूगुलिं पंयात केन्द्रय् तयाः आर्थिक समृद्धि यायेफइगु धारणा बियादिल । “प्लास्टिकजन्य सामग्रीं लकस प्रदूषण जुइगु नापं स्वास्थ्यय् बांमलाःगु असर लाकी । समाजय् पंया सामग्रीया छ्यलाबुला अप्वयेकाः दिगो प्राकृतिक वस्तुपाखें प्रभाव लाकेफइ”, वय्कलं धयादिल, “नेपाःया समाजय् बुसांनिसें सीबलय्तक नं पं छ्यली, सिमां स्वयां अप्वः अक्सिजन बिइगु व कार्वन उत्सर्जन याइगु पंया बजाः व्यवस्था चकंनेफूगु मदुनि ।”
दङ्गालं सम्मेलन यायेत थ्यंमथ्यं छदँ व च्यालान्ह्यःनिसें कुतः यानाच्वनागु धयादिसें नीति निर्माणया तहय् प्रभाव लाकेत क्वय्या तहंनिसें च्वय्या तहतक पहुँच जुइकेत मद्दिक कुतः यानाच्वनागु खँ नं कनादिल । फागुनय् ग्वसाःग्वयेत्यंगु स्वन्हुया पं सम्मेलनं हरित अर्थतन्त्रया प्रवद्र्धन यानाः स्वच्छ व लकसमैत्री समाज निर्माणय् योगदान बिइगु वय्कलं भलसा कयादिल ।
सम्मेलनया तातुना पंसम्बन्धी ब्यागलं सम्भावना, ह्वःताः व हाथ्यात मालेगु, पंया खेतीयात सुधार व चकंकाः मेगु खेती जुइमखुगु जग्गाय् पंखेती चकंकेगु, पंपाखें दयेकेफइगु थी थी वस्तु नापं सेवाया प्रदर्शनी यायेगु लिसें जूगु दिक्तेल नगरपालिकाया प्रमुख तीर्थराज भट्टराईं कनादिल । पंखेती याइपिं किसानतय्गु प्रवद्र्धन व हःपाः बिइत स्वापू दुपिंत ध्यानाकर्षण यानाः आवास नापं सामग्री उत्पादनय् पंया उपयोगिता अप्वयेकेगु सम्मेलनया तातुना जूगु वय्कलं धयादिल ।
नगरप्रमुख भट्टराईया कथं सम्मेलनय् सच्छि सरकारी व गैरसरकारी निकाय, सच्छि वन उपभोक्ता पुचः, ५० गू विश्वविद्यालय नापं अनुसन्धान केन्द्र, सच्छि विद्यार्थीतय्सं ब्वति कयाः प्रत्यक्ष अवलोकन याइ ।
सम्मेलनय् पंलिसे सम्बन्धित सरकारी नापं वन वातावरणसम्बन्धी गैरसरकारी सङ्घसंस्था, शैक्षिक नापं अनुसन्धान निकाय, निजी ख्यः, पंलिसे आधारित लजगामि व स्थानीय तहं ब्वति काइगु थौं थन ग्वसाःग्वःगु पत्रकार सम्मेलनय् सुचं ब्यूगु खः । सम्मेलनया मू नारा ‘गन पं अन जीवन, गन जीवन अन पं’ क्वःछ्यूगु दु ।
