हरिराम पुरस्कार जोशी र कदम पुरस्कार राजवंशीलाई

पाटन (ललितपुर), ४ वैशाख : यस वर्षको हरिराम जोशी पुरस्कार–२०८१ अनुसन्धानकर्ता इञ्जिनियर पद्मसुन्दर जोशी र कदम पुरस्कार अभिलेखविद् डा श्यामसुन्दर राजवंशीलाई प्रदान गरिएको छ ।

‘जोशी रिसर्च इन्ष्टिच्यूट’ले आज पाटन दरबार क्षेत्रस्थित पाटन सङ्ग्रहालयमा एक समारोहको आयोजना गरी उक्त पुरस्कार प्रदान गरेको हो । पुरस्कारको राशि जनही रु २५ हजार रहेको छ । इतिहास, संस्कृति, धर्म र दर्शनको अनुसन्धानमा सक्रिय संस्कृतिविद् हरिराम जोशीले स्थापना गर्नुभएको संस्थाले संस्कृति संरक्षण र सम्वर्द्धनको कार्यमा योगदान दिनेलाई चार वर्षदेखि उक्त पुरस्कार दिँदै आएको छ । गत वर्ष उक्त पुरस्कार प्रा डा पुरुषोत्तमलोचन श्रेष्ठ र साहित्यकार तथा कवि मोहन दुवाललाई प्रदान गरिएको थियो ।

सम्मान कार्यक्रममा नेपाल भाषा एकेडेमीका कूलपति, लेखक एवं मानव अधिकारवादी मल्ल के सुन्दरले नेवार सभ्यता कति वैज्ञानिक छ भन्ने कुरा हिति प्रणालीले प्रमाणित गरेको उल्लेख गर्दै सम्मानले अध्येताको मात्रै नभइ पुरस्कारको गरिमा समेत बढाएको बताउनुभयो ।

“हिति प्रणालीमा पुर्खाले निर्माण गरेको वैज्ञानिक पद्धति रहेको छ, नेवार समुदायले पुर्खाले निर्माण गरेको हिति प्रणालीमा गर्व गर्न सक्नुपर्छ । डा जोशी र डा राजवंशीको अध्ययन अनुसन्धानमा परिस्कृत विज्ञाता रहेको भान हुन्छ, दुवैजना जीवन्त सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षक हुनुहुन्छ”, उहाँले भन्नुभयो ।

संस्कृतिविद् जोशीले यो संस्था आफ्नो पिता भारथराम जोशीको स्मृतिमा २०३७ सालमा स्थापना गरेर नेपाली संस्कृति, इतिहास र धर्म सम्बन्धी ४० भन्दा बढी पुस्तक प्रकाशित गरेको जानकारी दिनुभयो ।

पुरातत्व विभागका महानिर्देशक सौभाग्य प्रधानाङ्गले नेपाली संस्कृति र इतिहासको खोजीमा संस्कृतिविद् जोशीको अध्ययन अनुसन्धान महत्वपूर्ण भएको बताउनुभयो । संस्कृतिविद् जोशी राष्ट्रको अमूल्य निधि भएको उल्लेख गर्दै उहाँले जोशीले स्थापना गरेको संस्थाले गरेको कार्य सांस्कृतिक जागरणको सकारात्मक काम भएको धारणा राख्नुभयो ।

ललितपुरका प्रमुख जिल्ला अधिकारी रमेश ढकालले अध्ययन अनुसन्धानका क्रममा नयाँनयाँ तथ्य पत्ता लाग्ने उल्लेख गर्दै अध्येतालाई इतिहास र संस्कृति अध्ययन अनुसन्धानमा सफलता मिलोस् भनी शुभकामना दिनुभयो ।

सम्मानित व्यक्तित्व इञ्जिनियर जोशीले पाटनको हिटी संरक्षणमा १६÷१७ वर्षदेखि काम गरेर आफूले इतिहासको संरक्षण र जीवन्तताका लागि मद्दत पुग्ने काम गरेको बताउनुभयो । सम्मानित व्यक्तित्व जोशीले यो सम्मानले आफूलाई जिम्मेवारी थपिएको महसुस भएको र हरेक कुराको दस्तावेजीकरण गर्नु पुस्तान्तरणका साथै पछिल्लो पुस्ताका लागि महत्वपूर्ण काम हो भन्नुभयो । हरेक काम आउने पुस्ताका लागि जीवन्त बनाउन सक्ने गरी काम गर्नुपर्ने उल्लेख गर्दै उहाँले ललितपुर महानगरले हराइसकेका पोखरी र हिटीको संरक्षणमा महत्वपूर्ण काम गर्दै आएको धारणा राख्नुभयो ।

इतिहासविद् प्रा डा त्रिरत्न मानन्धरले नेपालको संस्कृति र इतिहासको क्षेत्रमा गरेको गहन अनुसन्धानलाई कदर गरी प्रदान गरिएको यो पुरस्कारले इतिहास तथा संस्कृति संरक्षणमा लाग्नेलाई थप प्रेरणा र ऊर्जा प्रदान गर्ने बताउनुभयो ।